از جمله خدمات بسیار ارزنده ی فرهنگی ـ دینی و پربار حضرت مولانا عبدالعزیز تاسیس حوزه علمیه و پایه گذاری مسجد جامع مکی در زاهدان است . این کارنامه ی بسیار حیاتی با چنان اخلاص و فروتنی ،‌و بدوراز هر گونه تظاهر پایه گذاری شده است که همه مردم ایران و به ویژه مردم سیستان و بلوچستان شاهد آثار این اخلاص هستند تعداد نمازگزاران درمسجد مکی و مراجعین و شیفتگان علم و عرفان به حوزه علمیه روزافزون است . هم چنین حوزه علمیه دارالعلوم از شهرت و محبوبیت قابل توجهی برخوردار است .
طلاب علوم دینی از داخل و خارج استان برای رفع عطش علمی خود پروانه وار به این مرکز علمی سرازیر می شوند، آمار و ارقام مراجعین به قدری زیاداست که حوزه به دلیل کمبود امکانات ،‌ناچار است به پنجاه درصد .مراجعین جواب رد بدهد واز پذیرفتن آنان عذرخواهی کند.
آری بی تردید این هم مقبولیت مدیون اخلاص و دعاهای سحرگاهی آن رادمرد و اسوه عرصه عمل و تقوی است . حقا که این باقیات صالحات مولانا مصداق آیه «کشجرة طیبة اصلها ثابت و فرعها فی السماء » می باشد
سخنرانیها و تبلیغات گرم و رسای حضرت مولانا عبدالعزیز (رح ) همه جا طنین انداخته بود. مسجد جامع مسجد عزیزی کنونی , مسجدی کوچک بود ، اما همان هم روزهای جمعه پر نمی شد . در کنار مسجد تعدادی حجره درست کرده بودند و مرحوم قاضی شاه محمد امامت نماز جمعه را نیز بر عهده داشت در آنجا برای تعدادی طلبه تدریس می نمود. پس از ارتحال قاضی شاه محمد حضرت مولانا عبدالعزیز در مسجد جامع مستقر شد و با جدیت تمام به ارشاد و راهنمایی مردم همت گماشت در همین میان حضرت مولانا عبدالحمید حفظه الله که تازه درسهایشان را به اتمام رسانیده بود، وارد زاهدان شد.حضرت مولانا عبدالعزیز با دیدن ایشان از وی دعوت نمودند که در مدرسه ی مسجد جامع تدریس نمایند. تعدادی طلاب در مدرسه مسجد جامع جمع شده بودند و حضرت مولانا عبدالحمید و گاهی حضرت مولانا عبدالعزیز رح به طلاب درس می دادند
چند سال به همین صورت سپری شد تا اینکه حضرت مولانا عبدالعزیز تصمیم گرفتند مدرسه را به جایی دیگر منتقل نمایند. هگامی که این تصمیم خویش را به اطلاع مردم قهرمان و خیرخواه زاهدان رساندند عده ای مایل بودند مدرسه به طرف شیر آباد(جایی که عیدگاه قدیم در آنجا قرار دارد) انتقال دهند و عده ای دوست داشند مدرسه را به قسمت غرب شهر یعنی به طرف کوه تیر اندازی مستقر نمایند. پس از مدتی چون اختلاف نظر ادامه داشت مردم را جمع نمودند و پس از دعای بسیار قرعه کشی کردند و چون قرعه بنام منطقه کوه تیراندازی افتاد لذا مردم خیرخواه به سرعت زمینی در کنار کوه تیراندازی آماده و در اختیار .حضرت مولانا عبدالعزیز قرار دادند
پس از در اختیار گرفتن زمین ابتدا دور آن را دیوارکشی و بنای ساختمان مدرسه را شروع کردند. پس از مدتی ساختمان مدرسه که فقط سالنی بود که هم اکنون نیز وجود دارد آماده شد. همزمان با کار ساخت مدرسه، منزلی نیز برای حضرت مولانا عبدالحمید حفظه الله روبروی مدرسه آماده شد
پس از آنکه منزل حضرت مولانا عبدالحمید و اتاقهای مدرسه آماده شدند، ابتدا خانه حضرت مولانا به منزل جدید منتقل گشت و آنگاه چند روز بعد در یک روز به یاد ماندنی در سال 1350 طلاب از مدرسه مسجد جامع به مدرسه دارالعلوم منتقل شدند. از مسجد مکی خیابانها و منازل اطراف خبری نبود، مدرسه در یک بیابانی در بیرون از شهر واقع شده بود.
در جایی که اکنون کتابخانه و کلاس حفظ وجود دارد مقداری شن ریخته و مسجد درست کردند که طلاب و همسایگان در آن زمان می خواندند. هنگام ظهر وقتی هوا گرم می شد نماز داخل سالن مدرسه یا اتاق روبروی دارالافتاء کنونی برپا می شد.
در ابتدای شروع به کار مدرسه چند ماه طلاب خرج خودشان را از طریق کمک سرانه مردم تامین می کردند. پس از چند ماه وضع بهتر شد. مقداری آرد تهیه و آنگاه خانواده و فرزندان حضرت مولانا عبدالحمید در منزل برای طلاب نان می پختند و غذا درست می کردند.
جند سال به همین صورت سپری شد تا اینکه ساختمان آشپزخانه که اکنون نیز مورد استفاده است آماده شد. آنگاه آشپزی برای مدرسه استخدام گردید. در این زمان تعداد طلاب بین 60 تا 80 نفر بود اساتید بزرگواری چون مولانا غلام محمد سربازی رح (پدر گرامی حافظ محمد اسلام) مولانا خدا نظر رح مولانا نظیر .احمد حافظ قادر بخش و خود حضرت مولانا عبدالحمید به طلاب درس می دادند.
حضرت مولانا عبدالعزیز هر چند روز یکبار به مدرسه سرکشی می نمود. بیابان اطراف مدرسه با سرعتی باور نکردنی آباد می شد. کنار خیابان خیام زمین مسجد خریداری شد آنگاه مسجد مکی توسط حضرت مولانا عبدالعزیز(رح) پایه گزاری شد.
مسجد مکی آنقدر بزرگ شده بود که تمام مقتدیها و طلاب باندازه یک صف کامل نماز نمی شدند.سال 1357 انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و همین امر موجب شد توجه مردم به دین و مدرسه دینی و علمآء بیشتر شود. کم کم جمعیت زیاد می شد و مسجد جامع (مسجد عزیزی کنونی) گنجایش نداشت. لذا تصمیم گرفتند آن را توسعه دهند. به همین خاطر به طور موقت نماز جمعه را در مسجد مکی برگزار نمودند. یکی از ویژگیهای که مسجد مکی داشت این بود که فضایش وسیع و خیابانهای اطراف هم بزرگ بودند و رفت و آمد و پارک اتومبیل آسان بود و خواست خداوند چنین بود که مسجد مکی برای همیشه مسجد جامع .اهل سنت زاهدان قرار گیرد
ارتحال جانگذار حضرت مولانا عبدالعزیز در مردم تحویل شگرف بوجود آورد. توجه شان به مدرسه و مسجد بیشتر شد. حضرت مولانا عبدالحمید که بار مسئولیت را بر دوش خود سنگین احساس می کرد با جدیت بیشتری مشغول کار شد. ابتدا تعدادی اتاق که در قسمت شمال حوزه قرار دارند برای کلاس های درس در نظر گرفته شد سپس به تدریج که تعداد طلاب افزایش یافت و تعداد اساتید نیز بیشتر شد ساختمان دو طبقه دیگری در قسمت غرب حوزه بناء گردید از آنجا که حضرت شیخ الاسلام حفظه الله توجه و عنایت ویژه ای به تعلیم تعلم خواهران دارند و در ضمن ضرورت شدیدی که احساس می نمودند پس از چند سال تلاش و کوشش مستمر در سال 1371 حوزه علمیه خواهران عملا آغاز بکار کرد.
ساختمان مسجد مکی چندین مرحله گسترش یافت اما باز هم ضرورت توسعه احساس می شد، تلاش مجدانه اساتید بزرگوار و شایسته حوزه موجب گردید که از نظر علمی نیز حوزه پیشرفتهای قابل توجهی .داشته باشد
طی چند سال اخیر به لطف خداوند و تلاشهای حضرت شیخ الاسلام حفظه الله مدرسه و مسجد مکی همزمان با پیشرفت شگرف و بزرگی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی داشته اند. با کمک مردم تمامی ساختمانهای مجاور حوزه، برای حوزه و تمامی ساختمانهای همجوار مسجد برای مسجد خریداری شده اند. بناهای جدیدی در قسمت شرق حوزه و مسجد ساخته شده اند که اکنون به عنوان خوابگاه و کلاس درس از آن ها استفاده می شود هم اینک حوزه علمیه دار العلوم دارای صدهای نفر طلبه می باشد که همه ساله تعداد زیادی از برادران و خواهران فارغ التحصیل می شوند.
تمامی این پیشرفتها مرهون لطف خداوند و تلاش های شبانه روزی حضرت شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید و همت مردانه مردم قهرمان با ایمان وبا وفا و با اخلاف شهر زاهدان است.

برگرفته از سایت دارالعوم زاهدان