) بخش جالق . در شمال شرقی شهرستان سراوان در قسمت علیای مُکران واقع است . از شمال به بخش مرکزی شهرستان خاش ، از مشرق به پاکستان ، از جنوب به بخش بم پشت ، و از جنوب غربی به بخش مرکزیِ شهرستان سراوان محدود می شود و مشتمل است بر سه دهستان به نامهای جالق و ناهُوک و کله گان ، و شهری به نام جالق (مرکز بخش ).

جنوب و مغرب این بخش کوهستانی ، مشرق آن دشت و شمال آن بیابانی است .

خط الرأس رشته کوه باداموکوه / بادامکوه (مرتفع ترین قله : 618 ، 2 متر) با جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی ، بخش جالق را از بخش مرکزی شهرستان سراوان جدا می سازد (حسینعلی رزم آرا، ج 8، ص 94؛ جعفری ، ج 1، ص 90).

مهم ترین رودهای جاری در این بخش ، جالق ( رجوع کنید به ادامة مقاله ) و جنگ رود (جنگورود) و کتمیر رود است ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 126، ص 6؛ افشین ، ج 1، ص 554).

رود فصلی جالق با طول حدود 110 کیلومتر (25 کیلومتر آن در پاکستان جاری است ) از ارتفاعات باداموکوه (مرتقع ترین قله 618 ، 2 متر) و سفید (مرتفع ترین قله 503 ، 2 متر) در شمال غربی شهر سراوان سرچشمه می گیرد و به نام کنُفُوسْکی به سوی شمال جریان می یابد. این رود پس از پیوستن چند رود فصلی به آن ، به رود سردشت تغییر نام می دهد. در ادامة مسیر، رودهای زَگَز و نوکودار به آن می پیوندند و رود پس از گذشتن از کنار شهر جالق ، رود جالق نامیده می شود (افشین ، همانجا؛ جعفری ، ج 2، ص 165).
رود جالق در حدود چهل کیلومتری شهر جالق ، پس از گذشتن از بخش جالق ، از مرز خارج می شود و پس از پیوستن ریزابه های متعدد به آن ، در ارتفاع 550 متر (نقطة خروج از مرز) وارد هامونِ ماشْکِل / ماشکیل می گردد. مساحت حوضة آبریز آن حدود 300 ، 2 کیلومتر مربع است (افشین ؛ جعفری ، همانجاها).

آب و هوای جالق گرم و خشک است و در تابستانها بادهای گرم در آنجا می وزد. آب مصرفی اهالی از قنات و چشمه و چاه تأمین می شود ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 126، ص 6ـ7).

این بخش ، از گیا درختان گز و تاغ و گیاهان دارویی مانند کلپوره و آویشن ، و نیز رستنیهایی برای تغذیة دامها دارد (همان ، ج 126، ص 7) و از زیا، روباه و گرگ و بزکوهی و کبک در آن یافت می شود. از محصولات عمدة آن ، گندم ، جو، برنج ، ذرت خوشه ای ، سیب ، انگور و انار است . خرما و تره بار هم در آنجا به عمل می آید که به همراه ذرت خوشه ای صادر می شود (همانجا).

پرورش گوسفند و بز و گاو و شتر در آنجا رواج دارد. از صنایع دستی آن سوزن دوزی ، حصیربافی ،چادربافی و سفال سازی است 

اطوایف ساکن در آنجا بزرگ زاده ، باران زهی ، و گمشادزایی (قمشادزهی ) هستند 

بخش جالق با راه اصلی ، از طریق میرجاوه ، به زاهدان (مرکز استان ) مرتبط می شود و بیشتر دیگر راههای ارتباطی آن فرعی است .

از لحاظ تقسیمات کشوری ، جالق در 1326 ش بخشی در شهرستان سراوان از استان نهم (سیستان و بلوچستان ) شناخته شد (ایران . قانون تقسیمات کشوری آبان 1316، ضمیمه ، ص 24). جمعیت این بخش ، طبق سرشماری 1375 ش ، 789 ، 17 تن بوده است : 568 ، 7 تن روستانشین (54ر42%) و 221 ، 10 تن شهرنشین (46ر57%).

از آثار تاریخی آنجاست : مقابری در آبادیهای شیشه ریز و کوهَکی مربوط به قرن ششم تا دوازدهم ، که در آنها نوزادان و کودکان را در دیوارها و بزرگسالان را در قبور پلکانی خشتی دفن می کردند ( جغرافیای کامل ایران ، ج 2، ص 814؛ یادداشت مورخ 24/2/1384 ادارة کل میراث فرهگی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان ).

2) شهر جالق ، مرکز بخش جالق . در ارتفاع 850 متری ، در صد کیلومتری شمال شرقی شهر سراوان و نزدیک مرز ایران و پاکستان قرار دارد. رود جالق از مغرب آن می گذرد و رشته کوه چرکوه (مرتفع ترین قله 272 ، 1 متر) در دوازده کیلومتری مشرق آن واقع است .

حداکثر دمای این شهر در تابستان ْ45، حداقل دمای آن در زمستان ْ4- ،و میزان بارندگی سالانة آن حدود هفتاد میلیمتر است ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 126، ص 7).

آبادی جالق در 1369 ش ، شهر شد. جمعیت آن در سرشماری 1375 ش ، 221 ، 10 تن ذکر شده است (ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی ، ص 57).

از آثار تاریخی شهر جالق چند بنا با گنبد آجری است که مقبرة ملوک کیانی (از شاهزادگان صفوی ) است (شاه حسین بن غیاث الدین محمد، ص 165). بر سقف بعضی از گنبدها آثار کاشی کاری و نقوش فیل و طاووس دیده می شود (سایکس ، ص 268).

پیشینه . از تاریخ پیش از اسلام جالق اطلاعی در دست نیست و نباید آن را با جالِق / زالِق / جالِقانِ سیستان و یا زالِقان / صالِقان / جهالِکان بُست ، که بلاذری (ص 553) و ابن حوقل (ص 413ـ414) و یاقوت حموی (ذیل «جالقان ») از آنها نام برده اند، یکی دانست .

ظاهراً نخستین بار مقدسی در قرن چهارم ، نام آن را با ضبطهای جالق و جالک ذکر کرده ( رجوع کنید به ص 475ـ476) و آن را یکی از شهرهای قصبة بَنَّجْبُور (فَنَزبور) در مُکران دانسته (ص 475) و فاصلة قصدار * / قُزْدار تا مَشْکی / مَشْکَه را پنجاه فرسنگ و فاصلة آن را تا جالق سی فرسنگ ضبط کرده است (ص 486).

در قرن هفتم و اوایل قرن هشتم ، قراختائیان (حک : 619ـ703) بر نواحی مکران ، کیج (ناصرالدین منشی کرمانی ، ص 28ـ30؛ نیز رجوع کنید به عبداللّه گروسی ، ص 80 ـ83) و نیز احتمالاً بر جالق حکومت می کردند. ظاهراً اهالی جالق در اصل از کشمیر و شامل سه طایفة هندو، بزرگ زاده و عرب زاده بوده اند ( > فرهنگ جغرافیای تاریخی ایران < ، ج 4، ص 195ـ196).

در 1017، شاهوردی سلطان کُرد محمودی ، حاکم کرمان ، جالق و دَزَکْ را تصرف کرد (شاه حسین بن غیاث الدین محمد، ص 412ـ413).

در 1023، به فرمان ملک محمود سیستانی (ملک الملوک ) حکمرانی کیج ، دزک و جالق به ملک شاه حسین بن ملک سیستانی ، از اعقاب صفاریان ، واگذار شد (همان ، ص 21، 417).

در 1100، مَشیزی (ص 546 ـ547) از همدستی اهالی جالق و دزک با بلوچها و حملة آنها به اراضی دستجرد و خبیص و بازرگانان مسلمان آن یاد می کند. در حدود 1150، پیر

محمدخان ، بیگلربیگی سابق هرات ، به فرمان نادرشاه برای تنبیه و تأدیب طوایف بلوچ ، به ویژه طوایف ساکن در قلعة جالق ، به آنجا حمله کرد و جالق را تصرف نمود (مروی ، ج 2، ص 511 ـ 515؛ سایکس ، ص 139). پاتینجر ، سیاح انگلیسی ، در سفر خود به ایران در 1225/1810، پس از آبادی نوشْکی به جالک (جالق ) رسیده و مدتی در مسجد آنجا سکونت گزیده است ( رجوع کنید بهص 153ـ155).

در 1232، در دورة ابراهیم خان قاجار (ظهیرالدوله ) و به فرمان او، محمدقاسم خان دامغانی به مدت پنج سال حاکم بلوچستان گردید ( جغرافیا و تاریخ بلوچستان ، ص 250، 252). سپس ابوالقاسم گروسی ، جانشین او، مالیات جالق و دیگر آبادیها را به صورت کنیز و غلام و شتر و کرباس و غیره دریافت می کرد (همان ، ص 252ـ253) که نشان دهندة وضع مالیاتی آن دوره است .

در 1270، اَجالق (جالق ) یکی از مناطق شمال بلوچستان بوده است (حکیم ، ص 270).

در 1289، ناحیة جالق پنجاه قلعه داشت . محصولات آن پنبه ، جو، گندم ، ماش ، لوبیا، کُنجد و سالی دو کرور خرما بود و آب آن از قنات تأمین می شد. جولاه (بافنده ) در آنجا زیاد بود و در آنجا خانه هایی به نام کَپَر از چوب و خاشاک می ساختند. در همان زمان ، جمعیت آنجا به پانزده هزار تن می رسید و اهالی آن سنّی بودند و بزرگ آنجا شاه صفی نام داشت . در ده فرسنگی آبادی جالق نمکزار بود و فاصلة جالق تا ماشکیل به ده فرسنگ می رسید. جادة آن ارابه رو و کالسکه رو بود. در جالق ده فرسنگ در ده فرسنگ ، درخت خرمای خودرو وجود داشت ( جغرافیا و تاریخ بلوچستان ، ص 222ـ223).

در 1291/ 1916، در نتیجة اغتشاشاتی که از طرف دامِنیها در مرزهای شرقی ایران در گرفت ، سپاهیان انگلیسی برای تنبیه گمشادزاییها قلعة جالق را محاصره و سپس بمباران نمودند که بر اثر آن ، بسیاری از اهالی جالق در قلعه سوختند (حاج علی رزم آرا، ص 16ـ17).

به تازگی ایمیل هایی توسط هکر ها برای بعضی از وبلاگ نویسان فرستاده میشود و از آنها میخواهد تا به صفحه بروز کردن وبلاگشان بروند و به دلایل مختلف مانند upgrade و یا دریافت امکانات جدید ، نام کاربری و پسوردشان را وارد کنند . فارغ از اینکه صفحه مورد نظر، یک صفحه تقلبی است که فقط شبیه سرویس دهنده وبلاگشان درست شده است و در حال جمع آوری اطلاعات خصوصی کاربران است.

نکات امنیتی برای جلوگیری از هک شدن وبلاگ :

1- هیچ سرویس دهنده وبلاگی به غیر از صفحه اصلی و صفحه ورود سایت خودش ، از شما پسورد درخواست نمی کند . پس همیشه قبل از اینکه پسوردتان را وارد کنید آدرس بالای مرورگرخود را ( IE ) نگاه کنید که حتما آدرس سایت سرویس دهنده وبلاگ باشد.

2- سرویس دهنده های وبلاگی به هیچ عنوان نیازی به پسورد شما ندارند. بنابراین در هیچ ایمیل و صفحه ای خارج از سایت سرویس دهنده ، پسورد خود را وارد نکنید .

3 - به هیچ عنوان با استفاده از ایمیلی که در سایت سرویس دهنده وبلاگ برای ثبت نام وارذ کرده اید (ایمیل خصوصی)، چت نکنید.زیرا اکثر هک شدن ها از طریق ایمیل و چت اتفاق می افتد.

1 - علت بیدار شدن در صبح زود را بدانید
برای انجام هر کاری از جمله سر یک ساعت مشخصی بیدار شدن از خواب، باید دلیل مشخصی وجود داشته باشد؛ مثلا آیا می خواهید با خانواده خود صبحانه بخورید؟ یا می خواهید کمی ورزش کنید؟ یا اینکه می خواهید خود را برای یک روز خوب آماده کنید و یا از استرس ناشی از دیر رسیدن به محل کار خسته شده اید.
بعد از اینکه دلیل بیدار شدنتان در صبح زود معلوم شد، راجع به آن با خانواده خود صحبت کنید، زیرا آنها نیز همانند ساعت زنگ دار می توانند به شما در بیدار شدن کمک کنند.

2 - راجع به کارهای صبح روز بعد فکر کنید
وقتی فهمیدید بعد از بیدار شدن از خواب، چه کار باید انجام دهید، می توانید کاری کنید که بیشتر بخوابید.
با کاهش فعالیت های صبح روز بعد، می توانید ساعت زنگدار خود را چند دقیقه دیرتر کوک کنید.
اگر تصمیم دارید با اعضای خانواده خود صبحانه بخورید، شب قبل وسایل سر کار یا مدرسه خود را مرتب کنید.

3 - ساعت داخلی بدن خود را بشناسید
اگر شب ها دیر بخوابید و صبح با ساعت زنگ دار بیدار شوید، ممکن است ندانید بدنتان به چند ساعت خواب نیاز دارد.
به طور کلی بدن، با روش های خاصی ساعات خواب خود را تنظیم می کند، مثل پایین آمدن ناگهانی درجه حرارت بدن، کاهش ضربان قلب و ترشح هورمون ملاتونین در خون 1 تا 2 ساعت قبل از خواب.
بیشترین این تغییرات در ساعت 3 تا 4 صبح رخ می دهد. سپس بدن خود را برای بیدار شدن آماده می کند.

پس یکی از بهترین کارها برای بیدار شدن در صبح زود این است که شب ها 7 تا 8 ساعت بخوابید؛ مثلا اگر می خواهید ساعت 6 صبح بیدار شوید و ساعت را برای این ساعت کوک کرده اید، باید ساعت 10 شب بخوابید.
این کار را چند هفته انجام دهید، بعد می بینید که بدون ساعت زنگ دار هم می توانید از خواب بیدار شوید.

4 - تحت نظر پزشک ملاتونین مصرف کنید
بدن به طور خودکار هورمون ملاتونین را برای خوابیدن ترشح می کند. هورمون ملاتونین را هورمون خواب می گویند.
شما می توانید تحت نظر پزشک از مکمل های حاوی ملاتونین نیز برای کمک به ساعت درونی بدنتان استفاده کنید.
بعد از چند شب مصرف این مکمل، شما زود به خواب می روید و زود از خواب بیدار می شوید.
اما این را باید بدانید که ملاتونین برای همه کم خوابی ها مناسب نیست و در برخی مصرف کنندگان، خواب آلودگی در روز بعد دیده شده است.
افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی، دیابتی ها، افراد مصرف کننده قرص های ضدبارداری، داروهای گشادکننده عروق، داروهای آرامبخش و برخی داروهای فشارخون نباید خودسرانه اقدام به مصرف مکمل ملاتونین نمایند و حتما باید با پزشک در این رابطه مشورت کنند.

5 - قبل از رفتن به رختخواب، تلویزیون نبینید
یکی از راه هایی که می توان صبح زود بیدار شد، این است که به مقدار کافی شب ها بخوابید و قبل از خواب آرامش داشته باشید.
اگر قبل از خواب، تلویزیون ببینید یا با کامپیوتر کار کنید، به سختی می خوابید.
حداقل یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب، از این وسایل استفاده نکنید.

6 - نور روشنی را در اول صبح ببینید
همانطور که گفته شد، تماشای تلویزیون قبل از خواب، باعث می شود به سختی به خواب بروید. اما تماشای تلویزیون 1 تا 2 ساعت بعد از بیدار شدن، می تواند به تنظیم ساعت بدن کمک کند و اینطوری می دانید که زمان بیدار شدن است.
در روزهای آفتابی، با تابش نور خورشید بیدار شوید و در روزهای ابری، توسط نورهای مصنوعی از خواب بیدار شوید.
پیاده روی کردن در صبح زود و یا خوردن صبحانه در هوای آزاد، باعث بهتر شدن خلق و خو و بهتر خوابیدن در شب می شود.

7 - کارهای شب خود را بررسی کنید
ببینید چه چیزی در شب با برنامه خواب و بیداری شما تداخل می کند.
شما باید مجددا فعالیت هایتان را برنامه ریزی کنید، برای مثال اگر تنها زمانی که می توانید به کلاس ورزشی بروید، بعد از خوردن شام است، باید بدانید که این کار می تواند باعث کم خوابی شما گردد.
پس بهتر است صبح زود، ورزش کنید.
بر اساس ارزیابی موسسه خواب، حدود 1 نفر از 4 نفر فرد بزرگسال معتقدند که برنامه های کاری آنها باعث می شود که خواب کافی نداشته باشند.

8 - کیفیت خواب خود را بسنجید
اختلالات خواب همانند آپنه خواب و یا آلرژی ها و افسردگی ها می توانند باعث پایین آمدن کیفیت خواب شوند.
اگر شما به سختی می خوابید و به سختی از خواب بیدار می شوید و در طول روز خسته و خواب آلود هستید، نشاندهنده پایین آمدن کیفیت خواب شما می باشد.
بهتر است نزد یک پزشک بروید تا ببینید مشکل کم خوابی شما مربوط به یک بیماری است یا نه.

9 - ساعت زنگ دار را دورتر قرار دهید
اگر ساعت زنگدار را نزدیک رختخواب خود بگذارید، موقع زنگ زدن بدون برداشتن سر از بالش می توانید آن را خاموش کنید و دوباره بخوابید.
بنابراین بهتر است ساعت زنگ دار را کمی دورتر از رختخواب خود بگذارید تا وقتی زنگ زد، مجبور شوید از جایتان بلند شوید و آن را خاموش کنید. با این کار کمی هوشیار می شوید و می توانید دیگر نخوابید.

10 - نظم خواب و بیداری را در تعطیلات نیز رعایت کنید
اگر شب های جمعه تا دیروقت بیدار بمانید و روز جمعه به دلیل تعطیل بودن، دیر از خواب بیدار شوید، با این کار نظم خوابیدن و ساعت درونی بدن شما به هم می ریزد و تمامی هفته بعد، خواب‌آلود خواهید بود.

لذا در روزهای تعطیل هم مانند سایر روزهای هفته، سر همان ساعت مشخص بخوابید (دیر نخوابید) و سر همان ساعت معین بیدار شوید تا تنظیم ساعت داخلی بدن شما به هم نریزد.
بر اساس تحقیقات، داشتن یک خواب خوب در تعطیلات باعث خوب خوابیدن و خوب بیدار شدن در طی هفته بعد می گردد.

1) انسان سالانه بیش از 10 میلیون مرتبه پلک می زند
2) خورشید 330330 مرتبه بزرگتر از زمین است
3) یک گالن روغن سوخته می‌تواند تقریبا یک میلیون گالن آب تمیز را آلوده کند
4) ناخن‌های انگشتان دست، تقریبا چهار برابر ناخن‌های پا رشد می‌کنند
5) حرف E بیشتر از تمام حروف انگلیسی، در کلمات بکار می‌رود در حالیکه حرف Q کمترین کاربرد را دارد
6) خوردن یک عدد سیب اول صبح، بیشتر از یک فنجان قهوه باعث دور شدن خواب آلودگی می‌شود
7) دلفین‌ها هم مانند گرگ‌ها هنگام خواب یک چشمشان را باز می‌گذارند
8) قدیمی‌ترین آدامسی که جویده شده، متعلق به 9000 سال پیش بوده است
9) اسکیمو‌ها هم از یخچال استفاده می‌کنند، منتها برای محافظت غذا در مقابل یخ زدن
10) سرعت آب دهانی که هنگام عطسه از دهان شما خارج میشود، حدود 120 کیلومتر در ساعت است
11) 8 دقیقه و 17 ثانیه طول می‌کشد تا نور خورشید به زمین برسد
12) جویدن آدامس هنگام خوردن پیاز، مانع از اشک‌ریزی شما می‌شود
13) در تایوان بشقاب‌های گندمی درست می‌شود و افراد بعد از خوردن غذا، بشقابشان را هم می‌خورند
14) یک‌چهارم استخوان‌های بدن، در پای او قرار دارد
15) اثر لب و زبان هر کس، مانند اثر انگشت او منحصربه‌فرد است
16)سریعترین رعد و برق با سرعت 140 هزار کیلومتر در ثانیه حرکت میکند
17) درجه حرارت هسته زمین در حدود 5700 درجه سانتیگراد است
18) ارتفاع بزرگترین موج که تا کنون دردریای آزاد به ثبت رسیده سی و چهار متر بوده است
19) آب دریا دارای طلاست این مقدار درحدود چهار گرم درهرمیلیون تن آب است
20) در هاوائی فقط پانزده روز در سال باران نـمی بارد
21) جانوری به نام«تایاگی» از کشور هند با داشتن موهائی بر روی لاله گوش خود به اندازه دو متر و ده سانتیمتر دارای بلندترین موهای روی لاله گوش در جهان است.
22) سرزمین هزار معبد: تایلند
23) سرزمین هزار دریاچه: قنلاند
24) آسیابهای بادی: هلند
25) سرزمین هفتاد و دو ملت: هند
26) سرزمین اژدهای زرد: چین
27) گوشواره مدیترانه: مالت
28) جزیره زمرد: ایرلند
29) سرزمین یخها: ایسلند
30) سرزمین جزیره ها: فیلیپین
31) گوشواره هندوستان: سیلان
32) سرزمین گل: هلند
33) سرزمین بستنی یخی: آلاسکا

- فهمیدن تعریف موضوع
-تمرکز در مثالهای اولیه ( که اساسا معرفی بیشتری از تعریف موضوع می باشند )
- درک صورت قضیه های ابتدایی
-سعی و تلاش در فهم برهان قضیه ها
-نکته برداری و یادداشت از آنچه که استنباط شده است .
-رفع اشکال تعاریف و قضیه ها و ارائه یادداشت ها به معلم ( یا استاد )
-استفاده از کتابهای مختلف دیگر در ارتباط با موضوع و نکته برداری از آنها
-سعی در حل نمودن هر تعداد و هر اندازه از تمرین ها
-رفع اشکال و ارائه حل تمرینها به معلم ( یا استاد )
-گذشت زمان و صبر و حوصله و مرور مجدد بر کتابها و یادداشت ها
بدون شک کار طاقت فرسایی خواهد بود ! اما اگر درسی را ابتدا خودتان بخوانیـد و آنچه که عنـوان شده را مرحله به مرحله اجرا نمایید مطمئن باشید که چه در هنگام درس گوش دادن و چه در هنگام رسیدن به پاسخ ها چنان لذتی می برید که خستگی را نه تنها می زداید بلکه شادی و اعتمـاد به نفس عمیقی به شما هدیه می نماید .
خوب است که جملاتی از مقدمـه کتاب ریاضیات سال اول دبیرستان نظام جدید آموزشـــی را یادآوری نمایم ، امیدوارم که بتوانید راه درست را ادامه دهید ، و اما جملات :
« مطالب ریاضی کاملا به هم پیوسته هستند .»
« در موقع تدریس ریاضی در کلاس کاملا به درس دبیر گوش فرا دهید و ((( اگر می توانید یادداشت مختصری بردارید ))) .»
متاسفانه امروزه دانش آموزان و معلمین آنها تنها به گفتن مطالب و جزوه نویسی اهتمام می ورزند .
« اگر شما یک تمرین ریاضی را با فکر و ابتکار خودتان حل کنید بهتر از آن است که
بیست تمرین در کلاس حل شود و شما فقط راه حل ها را رونویسی کنید .»
« فراگیری علم ریاضی ، محتاج دقت ، توجه و تفکر است .»
« اگر از حل تمرینی باز ماندید مایوس نشوید ، فکر کنید و قوه اندیشه خود را به کار برید حتما موفق خواهید شد .»
« همه ی افراد توانایی یادگیری ریاضیات را دارند ، ولی عده ای برای فراگیری آن باید زحمت بیشتری را متحمل شوند .»
« هیچگاه ، حل مرینات را از روی دفتر همکلاسیهای خود رونویسی نکنید ، زیرا این کار مانع رشد فکری و به کار افتادن قوه ی خلاقه ذهن شما می شود .»
امیدوارم که تا اینجا اسفاده برده باشید . باور کنید همه ی انچه که می شود در آموزش ریاضیات بیان نمود ، در همان مقدمه ی کتاب ریاضیات سال اول دبیرستان نظام جدید بیان شده است .
برای به اتمام رساندن نصیحت های خود ، چند کلام دیگر را نیز بیان می نمایم :
توجه کنید که اگر یک مربی تیم فوتبال خوب پنالتی بزند ، خوب ضربه به توپ بزنـــد یا خوب ضربات کاشته را به خوبی سوی دروازه روانه سازد و ... آیا بازیکنان بدون تمرین و سعـی و تلاش و فقط با نشان دادن ضربات متوالی مربی ، قادر خواهنــد بــود که ضربات خوبی را به توپ وارد سازند ؟
آیا تنها فوتبالیست بودن مربی ، قادر خواهد بود که بازیکنی را بدون تمرین و بدون زحمت ، یک بازیکن درست و حسابی کند ؟
بدون شک در تمام دروس بالاخص درس ریاضیات تمرین حل کردن معلم ( یا استاد ) جز چند مثال اول که چگونگی حل مساله را آموزش می دهد ، هیچ سودی به حال دانش آموز یا دانشجـو نخواهـد داشـت این سوال اکثر دانش آموزان و دانشجویان است که گه گاه مطرح می گردد .

اد گرفتم حتی اگه عاشق شدم به رومم نیارم که اصلا" کسی هست که من عاشقش شدم...

یاد گرفتم اگر کسی باهام نامهربونی کرد خیلی زود فراموشش کنم...

یاد گرفتم اگر کسی دلمو شکوند، من دل کسی رو نشکونم...

یاد گرفتم نزارم کسی اشکهامو ببینه...

یاد گرفتم نزارم کسی بفهمه تو دلم چی میگذره و بخواد برام دل

بسوزنه...

یاد گرفتم تو این دنیا به جز خودمو خدام به کسی تکیه نکنم...

یاد گرفتم راز دلمو به هیچکس نگم بجاش رازدار خوبی باشم...

یاد گرفتم غرور کسی رو زیر پاهام له نکنم، نزارم کسی غرورمو

بشکونه...

یاد گرفتم هیچ وقت التماس کسی نکنم جز همونی که بالا سرمه...

یاد گرفتم که برای رسیدن به هدفم دیگران را بازیچه قرار ندم...

یاد گرفتم دوستی یک حادثه است و جدایی قانون...

یاد گرفتم هر گناهی که کردم ولی حرمت دل کسی رو نشکنم...

یاد گرفتم دنیا برام هرچی رقم زد قبول کنم و دم نزنم...

یاد گرفتم که همیشه همه ی اینا یادم باشه...

یاد گرفتم اینا همش درس های دنیاس...

آره دنیا به آدماش درس میده و بعضی وقتا این دنیا چه پست و زشته...

کدهای مخفی گوشی موبایل
کدهای امنیتی تلفن های همراه
تقریبا تمام اپراتورهای تلفن همراه در جهان کدهای ویژه‌ای دارند که به واسطه به‌کارگیری این کدها کاربران می‌توانند میزان کارایی گوشی تلفن همراه خود را بالا برده و بر برخی از قابلیت‌های آن بیفزایند. برخی از این کدها در حقیقت فرامینی هستند که به‌صورت عادی در منوی گوشی تلفن همراه موجود است و استفاده از این کدها در حقیقت به نوعی میانبر برای همان فرامین محسوب می‌شود.

کد دایورت
یکی از معروف‌ترین کدها که جزو پرکاربرد‌ترین آنها نیز محسوب می‌شود کد دایورت است. شما می‌توانید با گرفتن کد #915* 21* تلفن خود را برای مدت زمانی خاص از دسترس خارج کنید. این سرویس با گرفتن کد #21# کنسل می‌شود.
برای دایورت کردن شماره خود روی شماره دیگر می‌توانید از کد # Number* 21* استفاده کنید. همچنین با استفاده از کد # 094022* 67* زمانی که تماس‌های خود را رد می‌کنید پیام شماره مشترک نظر در شبکه موجود نیست برای فرد تماس‌گیرنده پخش خواهد شد. برای خروج از این سرویس کافی است #67# را شماره‌گیری کنید. برای دایورت کردن شماره خود روی شماره دیگر درصورت عدم‌پاسخگویی از کد# Number* 61* استفاده کنید. در این صورت زمانی که شما به تماس‌های خود پاسخ نمی‌دهید شماره شما روی شماره‌ای که در قسمت Number وارد کرده‌اید انتقال می‌یابد. برای دایورت کردن شماره خود روی شماره دیگر درصورت در دسترس نبودن از کد # Number* 62* استفاده کنید. در این صورت زمانی که شما در دسترس نباشید شماره شما روی شماره‌ای که در قسمت Number وارد کرده‌اید انتقال می‌یابد.

کد ریست کردن
#7780#*
RESET گوشی یا همان بازگشت به حالت تنظیمات کارخانه‌ای. مناسب برای زمانی که گوشی قاطی کرده است. درواقع درایو C گوشی را ریست می‌کند (ریست گوشی بدون حذف برنامه‌ها) بعد از وارد کردن این کد‌، گوشی از شما تقاضای وارد کردن security code را خواهد داشت.
#7370#*
فرمت گوشی. مناسب برای زمانی‌که گوشی خیلی خیلی قاطی کرده است. درواقع این کد درایو C گوشی را فرمت می‌کند و البته تمامی برنامه‌ها و فایل‌های موجود روی این درایو از بین خواهد رفت. بعد از وارد کردن این کد‌، گوشی از شما تقاضای وارد کردن security code را خواهد داشت.

سریال نامبر گوشی
کد #06#* سریال نامبر گوشی یا همان IMEI را نمایش می‌دهد. استفاده از این کد در هنگام خرید گوشی و تطابق آن با شماره سریال موجود روی جعبه گوشی و بدنه دستگاه می‌تواند به شما ثابت کند که گوشی شما اورجینال و آکبند است یا تعمیری و کارکرده است.
کلمه IMEI مخفف عبارت International Mobile Equipment Identity و به معنی هویت بین‌المللی دستگاه‌های تلفن همراه است. IMEI یک شماره 15 رقمی است که در هر موبایل منحصر به فرد است و در حقیقت بیانگر هویت دستگاه مورد استفاده در شبکه‌های GSM است.
کد #0000#* نمایش سیستم عامل، تاریخ ساخت و مدل گوشی‌های نوکیا را نمایش می‌دهد.
استفاده از این کد و نیز مقایسه زمان ساخت با تارخ خرید گوشی نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از فاکتورهای نو بودن یک گوشی محسوب شود.

قدرت باطری مخفی شده
تمام شدن باطری موبایل مشکلی همیشگی و آشنا برای همه است، یکی از را‌ه‌های مطمئن برای افزایش طول عمر شارژ باطری موبایل، قراردادن موبایل در حالت ذخیره باطری یا انرژی است که باعث می‌شود درصورتی که با موبایل کار نکنید بلافاصله صفحه را قفل کرده یا نور اسکرین آن را کم می‌کند. اما راه دیگری هم برای حالت‌های اضطراری استفاده از شارژ موبایل وجود دارد.
درنظر بگیرید باطری موبایل شما خیلی کم است. برای فعال کردن کلیدهای #3370* را فشار دهید. موبایل شما با این اندوخته راه‌اندازی مجدد خواهد شد و شارژ باطری 50 درصد افزایش خواهد یافت. این فضای اندوخته هنگامی که موبایل خود را شارژ می‌کنید، خودبه‌خود شارژ خواهد شد.
برخی معتقدند که باید شارژ موبایل بطور 100درصد تمام شود و بعد شارژ کامل صورت گیرد اما این مسئله در مورد نسل اول موبایل‌ها مصداق داشت تکنولوژی های جدید موبایل نیازی به این کار ندارد.

منوی مخفی گارانتی
در تلفن‌های همراه نوکیایک منوی مخفی وجود دارد که حاوی اطلاعات مفیدی برای تعمیرکاران گوشی‌های موبایل است. برای دستیابی به این منوی مخفی‌، کافی است کد #92702689#* را روی تلفن همراه خود وارد کنید. در این هنگام شما وارد یک منوی مخفی می‌شوید که شامل گزینه‌های زیر است:
نمایش شماره سریال گوشی
تاریخ ساخت گوشی
تاریخ آخرین تعمیر انجام شده روی گوشی (البته اگر در گذشته تعمیری روی آن انجام گرفته باشد).
نشان‌دهنده زمان مکالمات انجام شده با گوشی مورد نظر (این تایمر را با هیچ روشی نمی‌توان پاک کرد).
ایجاد توانایی برقراری تبادل اطلاعات کاربر (درصورت وجود لوازم مورد نیاز) برای خارج شدن از این منو‌، یک‌بار تلفن خود را خاموش کنید و سپس دوباره آن را روشن کنید.

راهکارهای بالا بردن ذخیره حافظه
نکاتی هستند که رعایت‌کردن آنها به کاربران کمک می‌کند تا سرعت گوشی‌های خود را بالا ببرند:
ارسال پیام: بهتر است سعی شود پیام‌ها در کارت حافظه ذخیره شوند، نه در حافظه تلفن همراه.
به گزارش همشهری تصاویر پس‌زمینه‌زنده: ممکن است این تصاویر زیبا به‌نظر برسند اما قدرت پردازشگر را تضعیف می‌کنند.
حذف برنامه‌های غیرضروری: اگر از همه برنامه‌های نصب شده در تلفن همراه استفاده نمی‌شود و مانند گردوغبار تلفن همراه را پوشانده‌اند، بهتر است حذف شوند، زیرا تنها حافظه با ارزش تلفن همراه را اشغال می‌کنند.
انتقال تصاویر و ویدئوهای قدیمی: کاربران ممکن است تصاویر یا ویدئوهای زیادی را در گوشی خود ذخیره کنند؛ حتی بدون اینکه آنها را بشناسند. می‌توان آنها را در یک حافظه خارجی یا اکسترنال یا در حافظه لپ‌تاپ ذخیره کرد.

گلیم بافی

از دیگر رشته های مهم صنایع دستی که در بلوچستان رایج است، گلیم بافی است. گلیم بیشتر توسط زنان چادرنشین که دامدارند، بافته می شود که از پشم دامهای خود برای مواد اولیه گلیم بهره می برند.

نقشهای گلیم اکثراً سنتی و بدون طرح و الگو است و بیشتر از نقش های سوزندوزی بلوچ استفاده می شود، رنگهای مورد مصرف در مایه تیره است و رنگهای مشکی، زرشکی و قرمز و اندکی رنگ سفید یا زرد به کار می رود.

سوزندوزی

بدون تردید سوزندوزی بلوچ را باید در زمره یکی از اصیل ترین و جالب ترین رشته های صنایع دستی کشور به حساب آورد که آوازه شهرتش به فرسنگها دورتر از این خاک نیز رسیده و مردم بسیاری از نقاط مختلف جهان، بلوچستان را به پشتوانه آن می شناسند. هنر ظریف و پر سابقه ای که هیچکس به درستی نمی داند از چه زمانی در ایران شروع شده است. آنچه مسلم است تقریباً تمامی زنان و دختران بلوچ که در فاصله سنی چهار تا چهل سالگی (و حتی گاه تا شصت سالگی)، دست اندر کار آن به حساب می آیند.

در زندگی ساده و به دور از تجمل زنان بلوچ، شاید مهمترین وسیله تزئین لباس همین سوزندوزی است. اگر از آنان بپرسید از چه زمانی پیراهن خود را سوزن دوزی می کنند، آن را وصیت پدران خود می دانند و مانند هر هنر قومی نمی توانند منشأ آنرا تعیین کنند.

سوزندوزان بلوچ با نقش گل ها و بوته ها و ترکیب رنگ ها، طبیعت رنگین و زیبایی آفریده و جهانی ساخته اند که در اندیشه و خیالشان شکل می گرفته است. طبیعت را آن چنان که دوست داشته و می خواسته اند ترسیم کرده اند، نه به آن شیوه و شمایلی که وجود دارد.

پیراهن بلوچ با چهار قطعه تزئین یافته است که عبارتست از یک قطعه پیش سینه، دو قطعه سرآستین و قطعه دیگر که در زیر پیش سینه به طور عمودی تا پایین پیراهن دوخته می شود و جیب یا در اصطلاح محلی "گوپتان" نامیده می شود.

سوزندوزی بلوچ به صورت پیش سینه، جیب، سرآستین، پادامنی، سجاده، نوار، کراوات، کمربند، کوسن، دستمال، رومیزی، پرده، سفره، اشارپ و پارچه کلهمک آباژور ارائه می شود.

از طرحهای اصیل مورد استفاده در سوزندوزی بلوچ می توان از طرحهای گل سرخ، چشم ماهی و مروارید نام برد.

پریوار دوزی و توردوزی نیز از دیگر انواع رودوزیهای بلوچستان است.

خامه دوزی

خامه دوزی بسیار شبیه سوزندوزی بلوچ است با این تفاوت که در آن فقط از نخ سفید یک رنگ استفاده می شود. این هنر تنها در روستاهای سیستان رواج دارد.

محصولات خامه دوزی شامل عرقچین، لباس، پیش سینه، جانماز، رومیزی و ... است، که اکثراً برای افراد مسن خاص تهیه می شود.

سکه دوزی

تنها مورد دیگر تزئین منازل بلوچ و خانواده های بلوچ پس از سوزندوزی، سکه دوزی بلوچ است. سکه دوزی را یا به دیوار می آویزند و یا جهت تزیین روی رختخواب می اندازند و یا در عروسی ها به گردن شتر می آویزند.

به جهت وجوه اشتراک فراوانی که بین اهالی بلوچستان ایران با اقوام ساکن در کشورهای مجاور منطقه از نظر قومی، نژاد، زبان و فرهنگ وجود دارد، مشابهت هایی هم در هنرهای دستی ساکنین این مناطق وجود دارد که امری کاملاً طبیعی است. بهمین دلیل تشابهاتی بین سکه دوزی بلوچ ایران با محصولات هند و پاکستان وجود دارد.

سفالگری

کلپورگان مرکز تولید نوعی سفال در بلوچستان است که در 30 کیلومتری شهرستان سراوان واقع شده و نوع خاص سفال کلپورگان در ایران کاملاً مشخص است و شباهتی از نظر تولید و رنگ به سفالهای دیگر مناطق ایران ندارد.

سفال کلپورگان توسط زنان بلوچ و به صورت کاملاً ابتدایی تولید می شود.

در ساخت سفال، مردان فقط وظیفه حمل خاک از تپه تا محل سفالگری و آماده کردن گل را به عهده دارند و تمامی مراحل ساخت همانطور که گفته شد توسط زنان انجام می گیرد. گل با دست زنان سفال ساز شکل می گیرد و تراش داده می شود و با سیاه قلم تزیین می شود. نقش ها ساده و هندسی است.

مصنوعات ساخته شده شامل: دیگ، سینی، کوزه، قلیان، گلدان، لیوان، قوری، مجسمه حیوانات و ... است.

باهاما: دریای کم عمق یا ریشدارها(اسپانیایی).
بحرین: دو دریا (عربی)؛
برزیل: چوب قرمز؛ بریتانیا: سرزمین نقاشی شدگان (لاتین)؛
بلژیک: سرزمین قوم بلژ (از اقوام سلتی)، واژه بلژ احتمالاً معنی زهدان و کیسه می‌داده؛
بلیز: یا از نام دزدی دریایی به نام والاس یا از واژه‌ای بومی به معنای آب گل آلود؛
بنگلادش: ملت بنگال (بنگلادشی)؛
بوتان: تبتی تبار؛ بوتسوانا: سرزمین قوم تسوانا؛
بورکینافاسو: سرزمین مردم درستکار (از زبان‌های موره -دیولا)؛
بولیوی: از نام سیمون بولیوار مبارز رهایی بخش آمریکای لاتین؛
پاراگوئه: این سوی رودخانه؛
پاکستان: سرزمین پاکان (فارسی /دری).
پاناما:جای پر از ماهی (زبان کوئِوا)؛
پرتغال: بندر قوم گال (از اقوام سلتی) (لاتین)؛
پورتوریکو: بندر ثروتمند (اسپانیایی)؛
تاجیکستان: سرزمین تاجیک‌ها (فارسی /دری)؛
تانزانیا: این نام از همامیزی تانگانیگا(سرزمین دریاچه تانگا) + زنگبار است؛
تایلند: سرزمین قوم تای؛
ترکمنستان: سرزمین ترک + ایمان=ترکیمان=ترکمان= ترکمن (سرزمین تورک هایی که مسلمان شده اند)، مربوط به سده های آغازین اسلام؛
ترکیه: سرزمین قوی‌ها (ترکی با پسوند عربی)؛
جامائیکا: سرزمین بهاران.
جیبوتی: شاید به پادری بافته از الیاف نخل می‌گفتند(زبان آفار)؛
چاد: دریاچه ( زبان بورنو)؛
چین: سرزمین مرکزی (چینی)؛
دانمارک: مرز قوم "دان"؛ دومینیکن: کشور دومینیک مقدس (اسپانیایی)؛
روسیه: کشور روشن ها، سپیدان (شاید از ریشه سکایی"راؤش")؛
روسیه سفید (بلاروس): درخشنده (روس) سفید (روسی)؛
رومانی: سرزمین رومی‌ها؛
زلاند نو: زلاند جدید (زلاند نام یکی از استان‌های هلند به معنای دریاست)؛
ژاپن: سرزمین خورشید تابان (ژاپنی)؛
ساحل عاج: ساحل عاج؛
سریلانکا: جزیره باشکوه (سنسکریت)؛
جزایر سلیمان: از نام حضرت سلیمان؛
سوئد: سرزمین قوم "سوی"؛
سوازیلند: سرزمین قوم سوازی؛
سوئیس: سرزمین مرداب؛
سودان: سیاهان (عربی)؛
سوریه: سرزمین آشور (سامی)؛
سیرالئون: کوه شیر؛
شیلی: پایان خشکی- برف (از زبان بومی آنجا)؛
صحرا: بیابان (عربی)؛
صربستان: سرزمین قوم صرب (یوگسلاوی: سرزمین اسلاو های جنوب)؛
عراق: شاید از ایراک به معنای ایران کوچک (فارسی)؛
عربستان سعودی: سرزمین بیابانگردان در تملک خاندان خوشبخت. واژه عرب به معنی گذرنده و بیابانگرد است، سعود یعنی خوشبخت؛
فرانسه: سرزمین قوم فرانک (از اقوام سلتی)؛
فلسطین: یکی از اسامی قدیم رود اردن.
فنلاند: سرزمین قوم "فن"؛ فیلیپین: از نام پادشاهی اسپانیایی به نام فیلیپ؛
قرقیزستان: سرزمین چهل قبیله (قرقیزی)؛
قزاقستان: سرزمین کوچگران (قزاقی)؛
قطر: شاید به معنای بارانی (عربی)؛
کاستاریکا: ساحل غنی (اسپانیایی)؛
کانادا: دهکده (زبان سرخپوستی"ایروکوئی")؛
کلمبیا:سرزمین کلمب(کریستف کلمب)(اسپانیایی)؛
کنیا: کوه سپیدی (زبان کیکویو)؛
کویت: دژ کوچک (هندی-عربی)؛
گرجستان:سرزمین کشاورزان (یونانی)؛
لبنان:سفید (عبری)؛
لهستان: سرزمین قوم "له"؛
لیبریا: سرزمین آزادی.
مجارستان: سرزمین قوم مجار (مجاری)؛
مراکش: مغرب؛ مصر: شهر - آبادی؛
مقدونیه: سرزمین کوه نشین‌ها، بلندنشین‌ها (یونانی)؛
مکزیک: اسپانیای جدید (اسپانیایی)؛
موریتانی: سرزمین قوم مور (لاتین)؛
میکرونزی: مجمع الجزایر کوچک (فراسوی)؛
نروژ: راه شمال؛
نیجر: سیاه (لاتین)؛
نیجریه: سرزمین سیاه (لاتین)؛
نیکاراگوئه دریای نیکارائو (نام مردم آن منطقه) - آگوئه (اسپانیایی)؛
واتیکان: گرفته شده از نام تپه‌ای به نام واتیکان (اتروسکی)؛
ونزوئلا: ونیز کوچک؛
ویتنام: اقوام "ویت" جنوبی (ویتنامی)؛
ویلز: بیگانگان (ژرمنی)؛
هلند: سرزمین چوب (آلمانی)؛
هند: پر آب (فارسی باستان)؛
هندوراس: ژرفناها (اسپانیایی)؛
یمن: خوشبخت
یونان: سرزمین قوم "یون".

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام علی اشرف المرسلین و علی آله و اصحابه اجمعین. اما بعد: شناخت دین اسلام و درک اصول و احکام آن مستلزم تلاش و کوشش فراوانی است که به آسانی به دست نمی آید به همین علت دانشمندانی هستند که سالیانی دراز جهد و کوشش خویش را در این راه صرف نموده و زحمات و سختیهای فراوانی را متحمل شده‌اند تا اصولی تدوین کرده و احکام اسلامی را بنا بر آن اصول از آیات و احادیث استخراج نمایند و به دیگران نیز بیاموزند. آنان عالمان و متخصصان دین اسلام و جانشینان پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم محسوب میشوند که به هر یک از آنها «مجتهد» گفته میشود. یک انسان بالغ دختر یا پسر حتما باید از مسائل دینی خود آگاه بوده و لازم است از یک مجتهد کامل تقلید نماید و مسائل دینی خویش را طبق دستور آن مجتهد انجام دهد تا اعمال وی نزد خداوند مقبول واقع گردد. بنابراین به افرادی که از مجتهدین پیروی میکنند «مُقلِّد» گفته میشود. مجتهدین اهل سنت و الجماعت در اصول دین حضرت امام ابوالحسن اشعری و حضرت امام ابومنصور ماتریدی است و در فروع دین حضرت امام اعظم ابوحنیفه، حضرت امام مالک، حضرت امام شافعی و حضرت امام احمد بن حنبل رحمهم الله تعالی میباشند. دستورهای عملی اسلام برنامه زندگی هر مسلمان است که از زمان بلوغ آغاز میشود. علائم و نشانه‌های بلوغ در پسرها و دخترها متفاوت است. مهم‌ترین آنها در پسرها «احتلام» و در دخترها «عادت ماهانه» است که به محض مشاهده این علائم، دستورات دین اسلام لازم شده و شخص نیز «مُکلَّف» میگردد. ممکن است افرادی باشند که این علائم را مشاهده ننموده اما از لحاظ سنّی به حد بلوغ رسیده باشند که بر این اشخاص نیز رعایت دستورات اسلامی الزامی است. حداقل بلوغ سنی در پسرها از «12» سالگی و در دخترها از «9» سالگی است و حداکثر آن نیز در هر دو در «15» سالگی است.
یکی از ارکان مهم دین اسلام خواندن نماز است که در آیات و احادیث متعددی برای برپا داشتن این فریضه الهی تأکید بسیاری شده است. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم فرموده است: «نماز ستون دین است هر کس این ستون را برپا دارد همانا دین را بر پا داشته و هر کس آنرا ترک نماید همانا دین را از بین برده است
مقدمات ادای فریضه نماز: 1ـ وضو 2ـ غسل، درصورت جنب بودن 3ـ تیمم، در صورت نبود آب کافی جهت وضو و غسل 4ـ پاک بودن لباس و مکان 5ـ پوشیده بودن عورت 6ـ نیّت 7ـ استقبال (رو به طرف قبله ایستادن) 8ـ اذان و اقامه.
وضو : باعث پاکی بدن و صفای روح و روشنی دل میگردد و مراحل انجام آن به ترتیب ذیل است: 1ـ اعوذ بالله و بسم الله. قبل از هر چیز به آرامی اَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیْمِ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیْمِ، میگوییم. یعنی از شرّ شیطان رانده شده به خداوند پناه میبرم و با نام خداوند بخشنده ی مهربان شروع میکنم. 2ـ نیت. سپس اینگونه نیت می‌کنیم: نیت کردم وضو گرفتن را جهت تقرّب به درگاه الهی. 3ـ شستن دستها تا مچ. دستها را تا مچ سه بار میشوییم و دقت میکنیم که لای انگشتان نیز کاملاً شسته شوند. به هنگام شستن دستها این دعا را می‌خوانیم: بِسْمِ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّهَ‌ اِلاَّ بِاللَّهِ. 4ـ مضمضه یا شستن دهان. بـا دسـت راست سه بـار بـه دهـان آب میگیـریـم و با غرغره کردن کاملاً آن را میشوییم. اما در ماه مبارک رمضان به خاطر احتمال رفتن آب به گلو لازم نیست غرغره کرده شود. بهتر است هنگام شستن دهان، دندانها را مسواک زده و یا با انگشتِ شصت و اشاره آنها را تمیز کرد. سپس این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اَعِنِّیْ عَلَی تِلاَوَهِ الْقُرْآنِ وَ عَلَی ذِکْرِکَ وَ شُکْرِکَ وَ حُسْنِ عِبَادَتِکَ. 5ـ استنشاق یا شستن بینی. با دست راست، سه بار آب به بینی گرفته و با دست چپ کاملاً آن را تمیز میکنیم. به هنگام شستن بینی این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اَرِحْنِیْ رَائِحَهَ الْجَنَّه. 6ـ شستن صورت. سپس صورت را از بالای پیشانی ـ از محلی که موی سر روئیده است ـ و از دو طرف تا گوش و از پایین تا زیر چانه سه بار کامل و دقیق میشوییم و ریش‌ خود را نیز خلال میکنیم. به هنگام شستن صورت این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ بَیِّضْ وَجْهِیْ یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوْهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوْهٌ. 7ـ شستن دست راست. دست راست را از نوک انگشتان تا آرنج سه بار میشوییم. باید توجه داشت که خود آرنج نیز شسته شود. سپس این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اَعْطِنِیْ کِتَابِیْ بِیَمِیْنِیْ وَ حَاسِبْنِیْ حِسَاباً یِسِیْراً. 8ـ شستن دست چپ. دست چپ را نیز همانند دست راست سه بار میشوییم و این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ لاَ تُعْطِنِیْ کِتَابِیْ بِشِمَالِیْ وَ لاَ مِنْ وَرَاءِ ظَهْرِیْ وَ لاَتُحَاسِبْنِیْ حِسَاباً عَسِیْراً. 9ـ مسح سر و گوش. به دستها آب تازه‌ای گرفته و تَر میکنیم. سپس تمامی سر را با دستهای خیس لمس میکنیم طوری که هیچ جایی از موهای سر خشک باقی نماند. سپس دو انگشت اشاره را به گوشها فرو برده و با انگشتان شصت، پشت گوشها را مسح میکنیم و این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اجْعَلْنِیْ مِنَ الَّذِیْنَ یَسْتَمِعُوْنَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُوْنَ اَحْسَنَهُ. 10ـ مسح گردن. سپس با پشت انگشتان دست در حالی که انگشتان دستها را به هم چسبانیده‌ایم با دست راست طرف راست گردن و با دست چپ طرف چپ گردن را مسح میکنیم و این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اَعْتِقْ رَقَبَتِیْ مِنَ النَّارِ. 11ـ شستن پای راست. پای راست را از نوک انگشتان تا قوزک پا سه بار میشوییم. باید توجه داشت که قوزک پا و لای انگشتان نیز کاملاً شسته شوند. به هنگام شستن پای راست این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ ثَبِّتْ قَدَمِیْ عَلَی الصِّرَاطِ یَوْمَ‌ تَزِلُّ فِیْهِ الاَقْدَامُ. 12ـ شستن پای چپ. پای چپ را نیز همانند پای راست سه بار تا قوزک پا میشوییم و این دعا را میخوانیم: اَلَّلهُمَّ اجْعَلْ سَعْیِیْ مَشْکُوْراً‌ وَ ذَنْبِیْ مَغْفُوْراً‌ وَ عَمَلِیْ مَقْبُوْلاً مَبْرُوْراً وَ تِجَارَهً لَنْ تَبُوُرَ بِفَضْلِکَ یَا عَزِیْزُ یَا غَفُوْرُ. هرگاه یکی از اعضایی که هنگام وضو شسته میشوند زخمی گردد طوری که آب برای آن مضر باشد باید پارچه‌ای تمیز یا چیزی مانند چسب بر روی آن گذاشت و هنگام شستن سایر اعضاء بر آن قسمت مسح کرد.
«غُسل :
مقدمات غسل : ابتداء دستها را شسته و سپس نجاست را از بدن پاک میکنیم و وضو میگیریم. اگر جایی که غسل میکنیم محلی پست بوده و آب مستعمل در آن جمع شود پاها را پس از اتمام غسل باید شست. طریقه غسل: غسل را میتوان به دو طریق انجام داد: 1ـ میتوان به نیت غسل تمام بدن را به یکباره در آب فرو برد. مثلاً در آب دریا و رودخانه. 2ـ ابتداء از سر و گردن و بعد از نیمه ی راست بدن و سپس از نیمه ی چپ بدن از هر کدام سه بار آب میریزیم طوریکه هیچ جایی از بدن خشک باقی نماند. بهتر است قبل از غسل نیز همانند وضو با گفتن بسم الله الرحمن الرحیم نیت بکنیم. یعنی غسل را برای اطاعت از دستور خداوند و نیز به جهت تقرب به درگاه وی انجام میدهیم.
تیمم : اگر آب کافی برای وضو و یا برای غسل نبوده و شخص نیز حداقل 2 کیلومتر از محل آب فاصله داشته باشد و یا به علت مریضی قادر به استفاده از آب نباشد و یا به علّتهای دیگر ... به جای وضو یا غسل باید تیمم نمود. تیمم عبارت است از زدن کف دستها بر خاک پاک و کشیدن آنها ابتداء به صورت و سپس به دست راست و چپ.
طریقه تیمم1 ـ نیت. قبل از هر چیز به قصد اطاعت از فرمان خداوند نیت میکنیم. 2ـ زدن کف دستها بر زمین جهت مسح صورت. دو کف دست را بر خاک پاک یعنی جایی که هیچگونه نجاستی در آن جا نبوده است میزنیم. سپس آنها را بر تمام صورت میکشیم طوریکه هیچ جایی از صورت مسح نشده باقی نماند. 3ـ زدن کف دستها بر زمین جهت مسح دو دست. دوباره دستها را بر زمین زده، ابتداء با دست چپ دست راست را تا آرنج مسح میکنیم. البته خود آرنج نیز باید مسح شود. سپس با دست راست دست چپ را نیز مسح میکنیم. اما برای مسح دست چپ لازم نیست که دوباره دستها را بر زمین زد. باید توجه داشت که هنگام زدن کف دستها بر زمین اگر خاک و خاشاکی به دستها بچسبد میتوان برای یک بار به دستها تکان ملایمی داده و آنها را دور نمود.
بقیه شرایط
از دیگر شرایطی که نمازگزار باید داشته باشد پاک بودن لباس و محل اقامه نماز است؛ زیرا نماز در حقیقت راز و نیاز کردن با خداوند بوده و موجب تقرّب به درگاه الهی میشود لذا لازم است لباس و محل اقامه نمازگزار از هرگونه نجاست و کثافات تمیز باشد. همچنین لازم است نماز‌گزار عورت خود را ـ جاهایی که دیدن و نشان دادن آن حرام است‌ ـ بپوشاند. عورت مردان از ناف تا زیر زانو و عورت زنان همه بدن به جز صورت، دستها تا مچ و پاها تا قوزک است. همچنین لازم است نمازگزار به موقع و سر وقت نماز خود را اداء نماید. بهترین وقتها برای خواندن نماز اول وقت هر نماز است.
پیامبر ما حضرت محمد صلی الله علیه و سلم نیز بسیار سفارش نموده‌اند که نماز در اول وقت خوانده شود؛ زیرا خواندن نماز در اول وقت از ثواب بیشتری برخوردار است. همچنین لازم است نمازگزار رو به قبله باشد. خانه کعبه که در شهر مکه و در کشور عربستان سعودی واقع است قبله همه مسلمانان جهان است. هر مسلمانی که قصد خواندن نماز را دارد حتماً باید رو به قبله (کعبه) باشد.
اذان : شعار توحیدی مسلمانان بوده و به همه اعلام میدارد که هنگام نماز فرا رسیده است. بنابر‌این شایسته است هر مسلمانی که قصد خواندن نمازهای پنجگانه را دارد اذان و اقامه بگوید. بهتر است اذان با صدایی خوش و آهنگی دلنشین و با آرامش و طمأنینه ی کامل گفته شود.
کیفیت اذان : اَللهُ اَکْبَرُ» (4 بار) یعنی: خدا بزرگ است. «اَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ» (2 بار) یعنی: گواهی میدهم هیچ معبودی به غیر از خداوند نیست. «اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُوْلُ اللهِ» (2 بار) یعنی: گواهی میدهم محمد پیام ‌آور خداوند است. «حَیَّ عَلَی الصَّلاَهِ» (2 بار) یعنی: بشتاب بسوی نماز. «حَیَّ عَلَی الْفَلاَحِ» (2 بار) یعنی: بشتاب بسوی رستگاری. «اَللهُ اَکْبَرُ» (2 بار) یعنی: خدا بزرگ است. «لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ» (1 بار) یعنی: هیچ معبودی به غیر از خداوند نیست. البته در نمازهای صبح لازم است پس از «حیّ علی الفلاح» این جمله نیز دو بارگفته شود: «اَلصَّلاَهُ خَیْرٌ مِنَ النَّوْمِ» یعنی: نماز بهتر از خواب است.
کیفیت اقامه : کیفیت اقامه همانند اذان بوده و قبل از شروع به نمازهای فرض گفته میشود. لیکن به آرامی اذان نیست بلکه کمی تندتر از اذان گفته شده و پس از «حیّ علی الفلاح» نیز دو بار «قَدْ قَامَتِ الصَّلاَه» گفته میشود. باید توجه داشت که در هیچیک از اقامه ی نمازهای پنج‌گانه «الصّلاه خیر من النوم» گفته نمیشود. ترتیب نمازهای پنجگانه : پس از انجام همه این مقدمات باید شروع به خواندن نماز کنیم. اما قبل از شروع باید ترتیب نمازها، تعداد رکعات و نیز تعداد رکعات سنت و فرض آنها را بدانیم نماز صبح جمعاً چهار رکعت است. دو رکعت سنت و دو رکعت فرض. ابتداء دو رکعت سنت و سپس دو رکعت فرض را میخوانیم. نماز ظهر جمعاً ده رکعت است. چهار رکعت سنت، چهار رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء چهار رکعت سنت و بعد چهار رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم . نماز عصر چهار رکعت فرض است نماز مغرب جمعاً پنج‌ رکعت است. سه رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء سه رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم نماز عشاء جمعاً شش رکعت است. چهار رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء چهار رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم.. نماز وتر سه رکعت واجب است که پس از نماز عشاء خوانده میشود. وتر نماز جداگانه‌ای از نماز عشاء است و در حقیقت ما روزانه شش ‌گونه نماز میخوانیم. اما چون سبب وجوب نمازهای روزانه اوقات آنها هستند و نمازهای عشاء و وتر نیز هم‌ زمان میباشند ـ البته نماز وتر بعد از نماز عشاء خوانده ‌میشود ـ از این رو عشاء و وتر را یکی به حساب آورده و اصطلاحاً نمازهای پنجگانه اطلاق میگردد. ما در هر شبانه روز جمعاً «32» رکعت نماز میخوانیم که «17» رکعت آن فرض، «12» رکعت آن سنت و «3» رکعت آن واجب است نمازهای سنت را به هیچوجه نباید با جماعت خواند و حتماً باید به تنهایی خوانده شود. اما نمازهای فرض در صورت کثرت افراد، سنت است که با جماعت خوانده شود؛ زیرا پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم تأکید بسیاری در این خصوص نموده و فرموده‌اند: «ثواب نمازی که با جماعت خوانده شده، از ثواب نمازی که به تنهایی خوانده شده است «27» برابر بیشتر میباشد». و نیز در حدیث دیگری میفرمایند:«جماعت سنت مؤکده است، فقط شخص منافق از این سنت روگردان است». لذا نمازهای فرض را تا جایی که میتوانیم باید سعی کنیم با جماعت بخوانیم. اما در صورت تنها بودن میتوان آنرا نیز به تنهایی اداء نمود. اما نماز وتر، به غیر از ماه مبارک رمضان که با جماعت خوانده میشود در بقیه ایام سال باید به تنهایی اداء گردد...
طریقه خواندن نماز
1ـ نیت. قبل از هر چیز اینگونه نیت میکنیم: نیت کردم خواندن (2ـ 3ـ 4) رکعت (فرض ـ واجب ـ سنت) نماز (صبح ـ ظهر ـ عصرـ مغرب ـ عشاء ـ وتر) را تنها برای خداوند. 2ـ تکبیره الاحرام یا تکبیر تحریمه. پس از گفتن نیت، آقایان دو دستان خود را تا نرمه ی گوش و خانمها نیز تا سینه بالا برده و در همان حال باید بگویند: «الله اکبر». باید توجه داشت که هنگام بالا بردن دستها کف آنها رو به قبله باشد. 3ـ گذاشتن دست راست بر روی دست چپ. پس از گفتن الله اکبر، دست راست را بر روی دست چپ، مردها زیر ناف و خانمها روی سینه باید بگذارند. طرز قرار دادن دستها اینگونه است که مردها باید دو‌ انگشت شصت و انگشت کوچک را به مچ دست چپ حلقه کرده و بقیه انگشتان را نیز روی دست چپ، صاف قرار دهند. اما خانمها همـه ی انگشتـان دو دسـت را بـه هـم چسبـانیـده و دست راست را بر روی دست چپ باید بگذارند. 4 ثناء. سپس اینگونه ثناء میخوانیم:«سُبْحَانَکَ اللهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ وَ تَبَارَکَ اسْمُکَ وَ تَعَالَی جَدُّکَ وَ لاَ اِلَهَ غَیْرُکَ».5ـ سوره فاتحه. پس از آن، سوره فاتحه را میخوانیم. اما قبلاً باید اعوذ بالله و بسم الله را نیز بگوییم: «اَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیْم، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیْم، اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِیْنَ، الرَّحْمَنِ الرَّحِیْمِ، مَالِکِ یَوْمِ الدِّیْنِ، اِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیَّاکَ نَسْتَعِیْنُ، اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیْمَ، صِرَاطَ الَّذِیْنَ اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ، غَیْرِ الْمَغْضُوْبِ عَلَیْهِمْ، وَ لاَ الضَّآلِّیْنَ، آمین».6ـ سوره. پس از خواندن فاتحه، سوره دیگری را نیز باید بخوانیم. در اینجا برای مثال سوره اخلاص را ذکر میکنیم. باید توجّه داشت که قبل از سوره به هیچوجه نباید اعوذ بالله را گفت: «قُلْ هُوَ اللهُ اَحَد، اَللهُ الصَّمَدُ، لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُوْلَدْ، وَ لَمْ‌یَکُنْ لَّهُ کُفُواً اَحَد».7ـ رکوع. پس از خواندن سوره، با گفتن الله اکبر، رکوع کرده و نیم ‌تنه بالا را خم میکنیم طوریکه سر و گردن با سرین برابر گردد. البته برای خانمها اینچنین رکوع کردن لازم نبوده و کافی است که اندکی خم شوند. در همان حال، سه بار آرام و شمرده میگوییم: «سُبْـحانَ رَبِّــیَ الْعَظِیْم».8ـ بلند شدن از رکوع. سپس با گفتن «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه»، از رکوع بلند شده و کاملاً صاف میایستیم و در همان حالت ایستاده میگوییم: «رَبَّنَا لَکَ الْحَمْد». باید توجه داشت که این، در صورت خواندن نماز به تنهائی است. اما در صورت خواندن نماز با جماعت، نمازگزار فقط باید «رَبَّنَا لَکَ الْحَمْد» را بگوید. 9ـ سجده. سپس با گفتن «الله اکبر» به سجده میرویم. طریقه سجده کــردن اینگونه است: ابتداء زانوان خود را بر زمین نهاده و بعد در حالیکه انگشتان هر دو دست را به هم چسبانیده‌ایم، دو کف دست را طوری بر زمین میگذاریم که بتوان صورت را میان آنها قرار داد. سپس بینی و بعد پیشانی را میان دو دست بر زمین میگذاریم. به هنگام سجده باید دقّت کرد که مردها بازوهای خود را از پهلو، و شکم را نیز از ران‌ها دور نگه داشته و خانمها نیز عکس این را انجام دهند. وقتیکه به همین ترتیب سجده کردیم سه بار آرام و شمرده میگوییم: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الاَعْلَی». سپس با گفتن «الله اکبر»، از سجده برخاسته و اندکی مینشینیم. و بعد دوباره به سجده رفته و سه بار میگوییم: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الاَعْلَی».10ـ قیام. پس از اتمام تسبیحات سجده، با گفتن «الله اکبر» بلند شده و میایستیم. طرز برخاستن از سجده بر عکس همان طریقی است که به سجده رفته بودیم. بدین گونه که ابتداء پیشانی و بعد بینی و پس از آن دو دست و سپس زانوان را از زمین بلند میکنیم. بدین ترتیب رکعت اول تمام میشود. 11ـ رکعت دوم. حالا باید رکعت دوم را شروع کنیم. رکعت دوم نیز همانند رکعت اول است. اما با اندکی تفاوت. در رکعت دوم نباید ثناء «سبحانک» را خوانده و اعوذ بالله را گفت. فقط با گفتن بسم الله الرحمن الرحیم سوره فاتحه و بعد سوره دیگری همانند سوره اخلاص را تلاوت کرده و سپس رکوع و سجود میکنیم. مراحل انجام رکوع، سجده، طرز گفتن تسبیحات و طریقه برخاستن از آنها، همگی به همان ترتیب مذکور بوده و هیچگونه تفاوتی با رکعت اول ندارد. 12ـ تشهّد. پس از اتمام سجده ی رکعت دوم، مینشینیم و اینگونه تشهّد میخوانیم: «اَلتَّحِیَّاتُ للهِ وَ الصّلَوَاتُ وَ الطَّیِّبَاتُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلَیْنَا وَ عَلَی عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِیْنَ، اَشْهَدُ اَنْ لاَّ اِلَهَ اِلاَّ الله وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ».13ـ صلوات. پس از اتمام تشهد، اگر نمازی که در حال خواندن آن هستیم دو رکعتی باشد، باید صلواتها را نیز بخوانیم اینگونه: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَی اِبْرَاهِیْمَ وَ عَلَی آلِ اِبْرَاهِیْمَ اِنَّکَ حَمِیْدٌ مَّجِیْد. اَللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِ مَحَمَّدٍ کَمَا بَارَکْتَ عَلَی اِبْراهِیْمَ وَ عَلَی آلِ اِبْراهِیْمَ اِنَّکَ حَمِیْدٌ مَّجِیْد».14ـ دعا. سپس این دعا را نیز باید بخوانیم: «اَلَّلَهُمَّ اغْفِرْلِیْ وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِاُسْتَاذِیْ وَ لِجَمِیْعِ الْمُؤْمِنِیْنَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِیْنَ وَ الْمُسْلِمَاتِ، اَلاَحْیَآءِ مِنْهُمْ وَ الاَمْوَاتِ، رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَ فِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ وَ احْشُرْنَا مَعَ الاَبْرَارِ بِرَحْمَتِکَ یَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِیْنَ. 15ـ سلام. پس از اتمام دعا، به دو طرف سلام میدهیم. یعنی صورت را اول به طرف راست چرخانده و میگوییم: «السَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللهْ» و بعد به طرف چپ گردانده و باز میگوییم: «السَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللهْ». بدین ترتیب خواندن نمازهای دو رکعتی تمام میشود. 16ـ رکعت سوّم. اگر نمازی که ما در حال خواندن آن هستیم «3» رکعتی باشد، پس از اتمام تشهد رکعت دوم، بدون اینکه صلواتها را بخوانیم باید بلند شده و بایستیم. در اینجا لازم است به یک نکته اشاره کنیم که ما فقط دو گونه نماز «3» رکعتی داریم: 1ـ نماز مغرب «فرض» 2ـ نماز وتر «واجب». طریقه خواندن نماز «3» رکعتی فرض (مغرب) اینگونه است که پس از برخاستن از رکعت دوم، ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد فقط سوره فاتحه را میخوانیم؛ زیرا نمازی که ما میخوانیم فرض بوده و در نمازهای فرض تنها در دو رکعت اول سوره خوانده میشود؛ لذا بدون اینکه سوره بخوانیم به همان طریق سابق، رکوع و بعد سجده میکنیم. سپس از سجده برخاسته و مینشینیم. ابتداء تشهد و بعد صلوات، سپس دعا را به همان طریق مذکور به آرامی خوانده و بعد به دو طرف سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نمازهای «3» رکعتی فرض تمام میشود.
خواندن نمازهای «3» رکعتی واجب (وتر) بدینگونه است که پس از برخاستن از رکعت دوم، ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد سوره فاتحه و سپس سوره دیگری را نیز میخوانیم؛ زیرا نمازی که ما میخوانیم واجب بوده و در نمازهای واجب و سنت لازم است در همه رکعات به غیر از فاتحه، سوره دیگری نیز خوانده شود. لذا در اینجا نیز به غیر از فاتحه، سوره دیگری نیز میخوانیم. پس از اتمام سوره، با گفتن «الله اکبر»، مردها دستها را تا نرمه ی گوش و خانمها نیز تا مقابل سینه بالا برده و طبق روشی که قبلاً ذکر کردیم باید دست راست را بر روی دست چپ قرار دهیم. در همین حال باید دعاء قنوت را بخوانیم. اینگونه: «اَلَّلهُمَّ اِنَّا نَسْتَعِیْنُکَ وَ نَسْتَغْفِرُکَ وَ نُؤْمِنُ بِکَ وَ نَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ وَ نُثْنِیْ عَلَیْکَ الْخَیْرَ، نَشْکُرُکَ وَ لاَ نَکْفُرُکَ، وَ نَخْلَعُ وَ نَتْرُکُ مَنْ یَّفْجُرُکَ. اَلَّلهُمَّ اِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ لَکَ نُصَلِّیْ وَنَسْجُدُ وَ اِلَیْکَ نَسْعَی وَ نَحْفِدُ، نَرْجُوْ رَحْمَتَکَ وَ نَخْشَی عَذَابَکَ اِنَّ عَذَابَکَ بِالْکُفَّارِ مُلْحِقْ. سپس با گفتن «الله اکبر»، به رکوع و بعد به سجده میرویم. پس از برخاستن از سجده به همان ترتیب مذکور، تشهد، صلوات و دعا را با آرامش کامل خوانده و بعد به طرفین سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نماز وتر تمام میشود. 17ـ رکعت چهارم. اگر نمازی که ما در حال خواندن آن هستیم «4» رکعتی باشد باید پس از اتمام سجده رکعت سوم، بلند شده و بایستیم. ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد سوره فاتحه را بخوانیم. سپس طبق همان طریقی که ذکر کردیم، اگر نماز سنت باشد، باید بعد از فاتحه سوره دیگری را نیز بخوانیم. اما اگر نماز فرض باشد بدون اینکه سوره دیگری بخوانیم با گفتن «الله اکبر» به رکوع و بعد به سجده میرویم. پس از اتمام سجده مینشینیم. ابتداء تشهد و بعد صلوات و سپس دعا را به ترتیب و به آرامی میخوانیم. و در انتهاء به دو طرف سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نمازهای «4» رکعتی تمام میشود.
دعای پس از نماز : پس از اتمام نمازهای فرض، بهتر است این دعا را بخوانیم: «اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الْعَظِیْمَ الَّذِیْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ‌ وَ اَتُوْبُ اِلَیْهِ. اَلَّلهُمَّ‌ اَنْتَ‌ السَّلاَمُ وَ‌ مِنْکَ السَّلاَمُ، فَحَیِّنَا یَا رَبَّنَا بِالسَّلاَمِ، وَ اَدْخِلْنَا دَارَکَ دَارَ السَّلاَمِ، تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَ تَعَالَیْتَ یَا ذَاالْجَلاَلِ وَ الاِکْرَامِ، لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیْکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِیْ وَ یُمِیْتُ، وَهُوَ حَیٌّ لاَیَمُوْتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَئٍ‌ قَدِیْر . ٌتسبیحات بعد از نماز : پس از خواندن نمازهای فرض و اتمام سنتهای بعد از آن، شایسته است این تسبیحات را نیز بگوییم. بدین ترتیب: 1ـ سُبْحَانَ اللَّهْ، «33» بار2ـ اَلْحَمْدُ لِلَّهْ، «33» بار3ـ اَللَّهُ اَکْبَرْ، «34» بار4ـ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ، «10» بار5ـ مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ اللَّهْ، « 1» بار6ـ اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِهِ وَ صَحْبِهِ وَ سَلِّمْ، «10» بار7ـ اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ،«100» بار8ـ یَا هَادِیْ، «20» بار9ـ اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِهِ وَ صَحْبِهِ وَ سَلِّمْ، «10» بار».